بیماری خطرناک ریه پاپ کورنی : در کمین مصرف کنندگان ویپ
مقدمه
در سال‌های اخیر با افزایش محبوبیت سیگارهای الکترونیکی یا «ویپ ها» ، نگرانی‌های پزشکی درباره اثرات بلندمدت آن‌ها بر سلامت انسان نیز رو به فزونی گذاشته است. یکی از بیماری‌های نادر اما بسیار خطرناکی که توجه بسیاری از متخصصان ریه و بهداشت عمومی را به خود جلب کرده، بیماری‌ای است به نام «ریه پاپ کورنی» (Popcorn Lung) که نام علمی آن برونشیولیت انسدادی (Bronchiolitis Obliterans) است. اگرچه این بیماری در ابتدا در میان کارگران کارخانه‌های پاپ‌کورن مشاهده شد، اما امروزه ردپای آن در میان مصرف‌کنندگان ویپ نیز دیده می‌شود؛ پدیده‌ای که زنگ خطر جدیدی برای صنعت ویپ و کاربران آن به صدا درآورده است.
ریشه نام “ریه پاپ کورنی”
داستان ریه پاپ کورنی به اوایل دهه ۲۰۰۰ بازمی‌گردد، زمانی که گروهی از کارگران کارخانه‌های تولید پاپ‌کورن مایکروویوی در ایالات متحده آمریکا دچار علائم تنفسی غیرمعمول و شدیدی شدند. بررسی‌ها نشان داد که این افراد به دلیل قرار گرفتن مکرر در معرض بخارهای حاوی دی استیل (Diacetyl) دچار نوعی بیماری التهابی ریه شده‌اند که به مرور زمان باعث آسیب غیرقابل برگشت به برونشیول‌ها، یعنی کوچک‌ترین راه‌های هوایی ریه، می‌شود. از آن زمان، این بیماری به‌طور غیررسمی به نام “ریه پاپ کورنی” شناخته شد.
دی استیل چیست و چرا خطرناک است؟
دی استیل یک ترکیب شیمیایی با عطر و طعمی کره‌ای است که برای بهبود طعم غذاهایی مانند پاپ‌کورن، شیرینی‌ها و تنقلات مورد استفاده قرار می‌گرفت. این ماده به‌طور طبیعی در برخی فرآیندهای تخمیر مانند تهیه آبجو یا شراب هم وجود دارد. اما مشکل اصلی زمانی ایجاد می‌شود که این ماده استنشاق شود، نه خورده شود. تحقیقات نشان داده‌اند که استنشاق مداوم دی‌استیل می‌تواند منجر به التهاب شدید و تدریجی بافت ریه شود.
در پی این کشفیات، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و دیگر نهادهای ایمنی، استفاده از دی‌استیل را در تولیدات غذایی تحت بررسی و محدودیت قرار دادند، و بسیاری از کارخانه‌ها استفاده از آن را متوقف کردند. اما دی‌استیل، با وجود حذف شدن از مواد خوراکی، به طرز نگران‌کننده‌ای در برخی ویپ ها و مایعات الکترونیکی (ای‌جوس‌ها) همچنان یافت می‌شود.
ریه پاپ کورنی و ویپ : زنگ خطری نوین
سیگارهای الکترونیکی که به عنوان جایگزینی «سالم‌تر» برای سیگارهای سنتی معرفی شده‌اند، حاوی مخلوطی از نیکوتین، طعم‌دهنده‌ها، حلال‌هایی مانند گلیسرین و پروپیلن گلیکول، و گاهی مواد شیمیایی ناشناخته هستند. بسیاری از مایعات ویپ طعم‌دهنده‌هایی دارند که برای ایجاد حس طعمی مانند توت‌فرنگی، شکلات، خامه، یا کره به کار می‌روند.
مطالعات مستقل نشان داده‌اند که برخی از این طعم‌دهنده‌ها حاوی دی‌استیل یا ترکیبات مشابه آن هستند. با توجه به اینکه بخار ویپ مستقیماً به ریه‌ها کشیده می‌شود، احتمال بروز اثرات مشابه با آنچه در کارگران کارخانه پاپ‌کورن مشاهده شد، افزایش می‌یابد.
در یک تحقیق در سال ۲۰۱۵ که توسط دانشکده سلامت عمومی دانشگاه هاروارد انجام شد، مشخص شد که بیش از ۷۵٪ از مایعات ویپ مورد بررسی دارای دی‌استیل یا مواد مشابهی بودند، حتی اگر برچسب محصول چیزی درباره این مواد ذکر نکرده باشد.
علائم و نشانه‌های ریه پاپ کورنی
بیماری ریه پاپ کورنی دارای علائمی است که به‌تدریج ظاهر می‌شوند و در بسیاری از موارد با بیماری‌های تنفسی شایع مانند آسم یا برونشیت مزمن اشتباه گرفته می‌شوند. این مسئله باعث تأخیر در تشخیص و درمان می‌شود. برخی از علائم اصلی عبارت‌اند از:
سرفه‌های خشک مداوم
تنگی نفس به‌ویژه در حین فعالیت
خس‌خس سینه
احساس سفتی در قفسه سینه
خستگی مفرط
در مراحل پیشرفته‌تر، عملکرد تنفسی به‌شدت کاهش می‌یابد و بیمار ممکن است نیاز به دستگاه تنفس مکانیکی پیدا کند. متأسفانه آسیب‌های ناشی از ریه پاپ کورنی غالباً غیرقابل بازگشت هستند و تنها می‌توان پیشرفت آن را کند کرد.
چرا این بیماری نادر ولی نگران‌کننده است ؟
برخلاف بیماری‌هایی مثل سرطان ریه یا COPD (بیماری انسدادی مزمن ریه)، ریه پاپ کورنی بسیار نادر است. با این حال، از آنجا که هیچ آستانه امنی برای استنشاق دی‌استیل تعیین نشده و قرار گرفتن در معرض مقادیر کم اما مداوم نیز می‌تواند باعث این بیماری شود، نگرانی‌ها درباره گسترش آن در میان مصرف‌کنندگان ویپ بیشتر شده است.
ویپ ها به‌ویژه در میان نوجوانان و جوانان رواج زیادی دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال بیشترین مصرف‌کنندگان ویپ هستند. از آنجا که این گروه سنی در معرض توسعه کامل سیستم تنفسی هستند، استفاده مکرر از ویپ با مایعات مشکوک می‌تواند عواقب جدی‌تری داشته باشد.
وضعیت قانونی و نظارتی
در بسیاری از کشورها قوانین مشخصی برای نظارت بر ترکیبات مایعات ویپ وجود ندارد. برخی تولیدکنندگان، به‌ویژه شرکت‌های کوچک یا زیرزمینی، همچنان از ترکیباتی مانند دی‌استیل استفاده می‌کنند یا اطلاعات ناقص و نادقیقی روی برچسب‌های خود می‌نویسند. در نتیجه، مصرف‌کننده نمی‌داند که دقیقاً چه چیزی را استنشاق می‌کند.
در ایالات متحده، سازمان FDA از سال ۲۰۱۶ ویپ ها را تحت قوانین کنترل دخانیات قرار داده اما هنوز الزامی برای افشای کامل ترکیبات شیمیایی مایعات ویپ وجود ندارد. در اروپا نیز مقررات سخت‌گیرانه‌تری برقرار شده، اما همچنان خلاهای قانونی در زمینه کنترل دی‌استیل وجود دارد.
آیا همه ویپ ها خطرناک اند ؟
نمی‌توان با قطعیت گفت که همه ویپ ها حاوی دی‌استیل یا مواد مضر هستند. برخی برندها محصولات خود را تحت آزمایش‌های دقیق قرار داده و ترکیبات خطرناک را حذف کرده‌اند. با این حال، نبود شفافیت کامل و فقدان نظارت مداوم، اعتماد به محصولات موجود را سخت می‌کند. حتی در مواردی که دی‌استیل مستقیماً استفاده نمی‌شود، امکان تولید ترکیبات مشابه آن در اثر حرارت بالا وجود دارد.
پیشگیری و توصیه‌های پزشکی
برای کاهش خطر ابتلا به ریه پاپ کورنی و دیگر بیماری‌های ریوی مرتبط با ویپ، توصیه‌های زیر اهمیت زیادی دارند :
۱. اجتناب کامل از مصرف ویپ ، به‌ویژه در سنین پایین یا برای افراد دارای سابقه بیماری ریوی.
۲. مطالعه دقیق برچسب مواد تشکیل‌دهنده مایعات ویپ و انتخاب برندهایی با آزمایشگاه معتبر.
۳. پرهیز از استفاده مکرر از طعم‌دهنده‌های «کره‌ای» یا مشابه آن.
۴. مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم تنفسی غیرعادی.
۵. اطلاع‌رسانی گسترده در مدارس و دانشگاه‌ها درباره خطرات واقعی ویپ.
تحقیقات در حال انجام :
محققان در حال بررسی دقیق‌تر تأثیرات مواد شیمیایی موجود در ویپ ها بر ریه انسان هستند. برخی پروژه‌های تحقیقاتی به بررسی اثرات طولانی‌مدت استنشاق بخار ویپ در مدل‌های حیوانی و انسانی می‌پردازند. همچنین، پژوهش‌هایی برای یافتن روش‌های درمانی مؤثرتر برای ریه پاپ کورنی نیز در جریان است، هرچند که درمان قطعی تاکنون وجود ندارد.
نتیجه‌گیری
بیماری ریه پاپ کورنی نمونه‌ای هشداردهنده از نتایج نادیده‌گرفتن خطرات ناشناخته در مصرف مواد جدید است. اگرچه این بیماری نادر است، اما به دلیل شدت آسیب‌های آن و ارتباط مستقیم با محصولاتی مانند ویپ که روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شوند، باید آن را جدی گرفت. آگاهی‌رسانی، قانون‌گذاری دقیق‌تر، و مسئولیت‌پذیری تولیدکنندگان ویپ، سه رکن اصلی برای مقابله با این تهدید نوظهور هستند.
قلیان ، ویپ، پاد، آیکاس تدخین جهان سومی و دشمن نسل آینده !
سال هاست ماسترو رحیمی در مورد خطرات مصرف سیگارت، قلیان، ویپ، آیکاس، سیگارهای الکترونیکی و الکل هشدار داده است!
شما به عنوان عضو انجمن پیپ چقدر در این پویش فعال بودید؟!!
شما چه میزان برای پویش های انجمن پیپ فعالیت کردید ؟!
شما هم در پویش نه به قلیان، نه به سیگارت، نه به ویپ، نه به مواد مخدر، نه به مشروبات الکلی شرکت کنید.
